Krwawienie z nosa jest częstym powodem wezwań zespołów ratownictwa medycznego. Zwykle nie stanowi ono zagrożenia dla zdrowia. Szacuje się, że 60% osób w ciągu swego życia spotka się z tym problemem. Jednocześnie zaledwie 10% przypadków będzie wymagało udzielenia pomocy medycznej. Co zatem należy zrobić w przypadku krwawienia z nosa? Jak należy właściwie postąpić? Na te pytania odpowiemy poniżej…

Czym spowodowane jest krwawienie z nosa?

Trzeba pamiętać, że ogrzewanie wdychanego powietrza to jedno z głównych zadań jamy nosowej. Jest to możliwe dzięki bogatemu jej unaczynieniu. W zdecydowanej większości przypadków (ok. 90%) krwawienie z nosa pochodzi z drobnych naczyń umiejscowionych w przedniej części jamy nosowej (tzw. splot Kiselbacha). 

Krwawienia z nosa mogą być powodowane przez szereg czynników. Wśród chorób ogólnoustrojowych doprowadzających do krwawień można wymienić chociażby:

• nadciśnienie tętnicze
• miażdżycę naczyń krwionośnych
• ostre choroby zakaźne
• zaburzenia hormonalne
• zaburzenia krzepnięcia
• zaburzenia metaboliczne

Oprócz chorób ogólnoustrojowych omawianego tu problemu mogą doprowadzić czynniki miejscowe. Wśród nich warto wymienić zwłaszcza:

• mikrourazy błony śluzowej nosa
• infekcje górnych dróg oddechowych
• wysychanie błony śluzowej nosa (np. w wyniku nadużywania preparatów obkurczających śluzówkę nosa)
• skrzywienie lub perforację przegrody nosowej
• ciała obce
• urazy zewnętrzne

Jak należy postępować w przypadku krwawienia z nosa?

• Jeśli leczysz się z powodu nadciśnienia tętniczego dokonaj jego pomiaru.

W przypadku wysokich wartości ciśnienia tętniczego przyjmij dawkę leku przepisanego przez lekarza do doraźnego obniżania ciśnienia tętniczego (np. preparaty kaptoprylu). Pamiętaj! Nigdy nie dokonuj licznych, następujących po sobie pomiarów ciśnienia. Towarzyszące temu emocje zwykle uniemożliwiają normalizację wartości ciśnienia tętniczego krwi.

• Pochyl głowę do przodu i uciśnij skrzydełka nosa.

Pochyl głowę do przodu i przez 10-15 minut uciskaj mocno skrzydełka nosa tj. w miejscu, gdzie kończą się kości nosowe. W ten sposób wywierasz ucisk na krwawiące naczynia przedniej części jamy nosowej. Jeśli po tym czasie krwawienie nadal występuje, 10-15 minutowy ucisk możesz powtórzyć kilkukrotnie.

• Nie oczyszczaj nosa.

Powstrzymaj się od prób wydmuchania nosa. Wywierając ucisk na skrzydełka nosa mechanicznie tamowałeś krwawienie. Powstał w ten sposób skrzep, który zamyka uszkodzone naczynie krwionośne. Próbując wydmuchać nos usuniesz skrzep a krwawienie powróci.

• Jeśli krwawienie nadal występuje zgłoś się do szpitala.

W niektórych przypadkach (np. u chorych przyjmujących leki przeciwkrzepliwe) opisane powyżej techniki mogą nie doprowadzić do powstrzymania krwawienia. Wówczas należy zgłosić się do szpitala. Najlepiej posiadającego w swojej strukturze oddział laryngologii. Placówkę tą znajdziesz w Zintegrowanym Informatorze Pacjenta (link).

Czego należy się wystrzegać?

• Nie odchylaj głowy do tyłu.

Być może słyszałeś o odchylaniu głowy do tyłu podczas krwawienia z nosa. Nie powstrzymuje to krwawienia! Czyni je jedynie niewidocznym. Odchylając głowę do tyłu sprawisz, że krew zacznie ściekać po tylnej ścianie gardła do żołądka. W drastycznych przypadkach może doprowadzić to do wymiotów krwią.

• Nie kładź kompresów na okolicę karku

Zgodnie z obiegową opinią przyłożenie chłodnego kompresu na okolicę karku ma zmniejszyć krwawienie poprzez obkurczenie naczyń krwionośnych. Niestety, metoda ta nie posiada anatomicznego uzasadnienia. W miejscu proponowanego przyłożenia chłodnych kompresów przebiegają tętnice kręgowe prowadzące krew do jamy czaszki (dokładniej do koła tętniczego mózgu). Tym czasem jama nosowa unaczyniana jest przez gałęzie tętnicy ocznej i gałęzie tętnicy szczękowej. Zarówno tętnica oczna jak i tętnica szczękowa odchodzą od tętnicy szyjnej wspólnej. To duże naczynie krwionośne przebiega w przednio-bocznej okolicy szyi. Mówiąc wprost: kompres jest przykładany nad naczyniami krwionośnymi, które nie są odpowiedzialne za krwawienie z nosa.